Ο ΑΠΟΛΛΩΝΙΟΣ ΤΥΑΝΕΑΣ

 

ΕΝΑΣ ΕΛΛΗΝΑΣ ΘΕΑΝΘΡΩΠΟΣ, Ο ΟΠΟΙΟΣ ΕΖΗΣΕ ΤΗΝ ΙΔΙΑ ΕΠΟΧΗ ΜΕ ΤΟΝ ΙΗΣΟΥ(ΓΙΟΣΟΥΑ-αραμαϊκά),ΔΙΔΑΞΕ,ΕΚΑΝΕ ΘΑΥΜΑΤΑ, ΘΑΝΑΤΩΘΗΚΕ ΚΑΙ ΑΝΑΣΤΗΘΗΚΕ!

Τη βιογραφία του Απολλώνιου του Τυανέα ανέλαβε να συγγράψει τον 3° αι. μ. Χ. ο νεοπυθαγόρειος και λήμνιος ρήτορας Φλάβιος Φιλόστρατος κατ’ εντολή της Ιουλίας Δόμνας. Ο συγγραφέας μετά τις σπουδές του στην Αθήνα εμφανίζεται ως σοφιστής στην Αθήνα και στην συνέχεια ταξιδεύει και δίνει διαλέξεις. Στη Ρώμη μπήκε στον κύκλο της Ιουλίας Δόμνας, γυναίκας του Σεπτιμίου Σεβήρου και μητέρας του Καρακάλλα. Πρέπει να συνόδευε την Ιουλία Δόμνα και τον Σεπτίμιο Σεβήρο (και αργότερα τον Καρακάλλα) σε ταξίδια και εκστρατείες και έτσι γνώρισε τον τότε κόσμο.
Στο έργο του “Τα ές τον Τυανέα Απολλώνιον” σε οκτώ βιβλία, παρουσιάζει τον Απολλώνιο τον Τυανέα ως τον διασημότερο κήρυκα του ηθικού καθαρμού και ως την πιο αξιοπερίεργη συγχρόνως μορφή του Νεοπυθαγορισμού στην πρώτη περίοδο του (β’ μισό του 1 αι. μ. Χ. ). Η δομή του έργου δεν είναι αυστηρή. Οι διάφορες πράξεις και τα περιστατικά της ζωής του Απολλώνιου περιγράφονται με αφέλεια και ανάλαφρο ύφος. Στο σύγγραμμα του εντοπίζονται “στοιχεία παραμυθιού και μυθιστορίας”. Συχνά παρουσιάζει θεωρίες, κυρίως σχετικές με την τέχνη, που δεν είναι βέβαια του Απολλώνιου αλλά δικές του. Διακρίνεται ακόμη η τάση του Φιλοστράτου σε κάθε ευκαιρία να εκθέτει τις δικές του φιλολογικές και ιστορικές γνώσεις. Είναι δύσκολο να οριστεί διαχωριστική γραμμή ανάμεσα στα ευρήματα του συγγραφέα και στις τεκμηριωμένες γνώσεις που είχε από τις μελέτες του. Αναλογίες με το βίο του Απολλώνιου συναντούμε και στους “Βίους σοφιστών” του Φιλοστράτου καθώς και σε άλλα έργα του.

Ο συγγραφέας της “μυθοποιημένης βιογραφίας του Απολλώνιου” στηρίζεται στα έργα του ίδιου του Απολλώνιου, στο ημερολόγιο ενός μαθητή και συνοδού του, του Δάμιδος, και στην παράδοση. Για τα ταξίδια του στην Ινδία και στην Αιθιοπία χρησιμοποίησε ως πηγές βιβλία που αναφέρονται στη γεωγραφία, την εθνογραφία, τη ζωολογία και τα παράδοξα. Οι συναντήσεις του Απολλώνιου με πλήθος δρακόντων, η περιγραφή τους, η εκτροφή όφεων προδίδει ότι ο Φιλόστρατος αντλεί και από τα απόκρυφα κείμενα της Κ. Δ. . Στο περιγραφικό μέρος περιλαμβάνονται και οι διενέξεις με το Νέρωνα, το Βεσπασιανό, τον Τίτο και τον Δομιτιανό.

Ο Φιλόστρατος με “Τα ές τον Τυανέα Απολλώνιον” στόχευε στην προβολή της “καθαρισμένης” παραδοσιακής (ειδωλολατρικής) θρησκείας και του ιδανικού θρησκευτικού ανθρώπου, του αγίου και σοφού μαζί. Στην ίδια γραμμή νωρίτερα κινήθηκε και ο Κέλσος. Ο Φιλόστρατος αναζήτησε στο πρόσωπο του Απολλώνιου τα ιδανικά στοιχεία του σοφού αγίου και προφανώς ο Τυανέας του, έτσι όπως ο ίδιος τον κατασκεύασε, ανταποκρινόταν στις αναζητήσεις του.
Ο βίος και διδασκαλία του Απολλώνιου Τυανέως.
Ο Απολλώνιος έζησε τον 1° αι. μ. Χ. Ιστορικές μαρτυρίες από τον 1° αι. δεν έχουμε, αν και επισκέφθηκε κατά το Φιλόστρατο πολλές ονομαστές πόλεις. Οι πληροφορίες μας προέρχονται από μεταγενέστερους συγγραφείς του 2 αι. Δεν είναι δυνατό να έζησε προ Χριστού, διότι το έργο του είναι επηρεασμένο από την εκκλησιαστική ζωή. Η πληροφορία ότι έδρασε στα χρόνια του Μ. Αλεξάνδρου είναι αναληθής και μυθώδης. Ο Απολλώνιος γεννήθηκε κατά θαυμαστό τρόπο και αναδείχθηκε άνδρας ηθικός και τέλειος. Διακήρυσσε ότι ακολουθεί τον Πυθαγόρα. Άφησε την Καππαδοκία και περιόδευσε ολόκληρη τη ρωμαϊκή αυτοκρατορία στα χρόνια του Νέρωνα. Επισκέφθηκε την Αντιόχεια, πήγε στη Βαβυλώνα και την Ινδία σκοπεύοντας να γνωρίσει τη φιλοσοφία των Βραχμάνων. Στην Έφεσο απήλλαξε τους κατοίκους από το λοιμό και κατευθύνθηκε προς την Ελλάδα και τη Ρώμη, όπου με θαύμα σώθηκε. Έφτασε στην Ισπανία και μέσω της Σικελίας ήλθε στην Αίγυπτο, στους Γυμνοσοφιστές. Στην Αίγυπτο γνωρίσθηκε με το Βεσπασιανό. Σύμφωνα με τις διηγήσεις του Φιλοστράτου επισκέφθηκε για τρίτη φορά τη Μ. Ασία• στη συνέχεια πήγε στη Ρώμη την εποχή του αυτοκράτορα Δομινικανού.
Η εμφάνιση του ήταν πάντα λιτή, όπως και η διατροφή του. Απείχε από τις ζωικές τροφές. Κήρυττε την πενία και δίδασκε να μην νικούν τους ανθρώπους τα αφροδίσια. Ο ίδιος έμεινε ξένος προς αυτά. Φαίνεται ότι ενσάρκωνε με εντυπωσιακό τρόπο το πυθαγορικό ιδανικό του καθαρού βίου, ζητούσε τη συμφιλίωση με το Θεό στην απελευθέρωση από τα υλικά δεσμά, στην αναχώρηση από τον κόσμο των αισθήσεων (σιωπή, ακρεοφαγία κ. α. ) και στη θέαση της κοσμικής τάξεως και της μυστικής σημασίας των αριθμών. Αποδεχόταν τη μετεμψύχωση.


Μαντείες, προφητείες και θαύματά του.
Το πρόσωπο του συνδέθηκε με παράξενες ιστορίες και απέκτησε φήμη θαυματοποιού και μάγου. Αυτά έδωσαν στις επόμενες γενιές των Νεοπυθαγορείων τη δυνατότητα να πλάσουν για τον Απολλώνιο ένα θρύλο, με αποκορύφωμα το έργο του Φιλοστράτου, ο οποίος προσπάθησε να αποκαταστήσει τη φήμη του Απολλώνιου και να τον παρουσιάσει ως “θείον άνδρα”, ως “λαϊκό φιλόσοφο και θεουργό”.
Ως θείος ανήρ μπορούσε να ισχυρίζεται ότι οι γνώσεις του ήταν τελειότερες από τις γνώσεις των ειδικών, ώστε να μπορεί να δίδει απαντήσεις σε όλα τα ερωτήματα. Η ευρυμάθειά του δεν ήταν καρπός μελέτης, όπως λέγει ο Φιλόστρατος, αλλά είχε την αρχή της στη θεία δύναμη. Στο μαθητή του το Δάμη ομολογεί ο Απολλώνιος ότι “πάσας οίδα τας φωνάς των ανθρώπων οίδα γαρ και όσα σιωπώσιν άνθρωποι”. Μάντευε τις σκέψεις των ανθρώπων και καταλάβαινε τη γλώσσα ακόμη και των ζώων.
Δεν υστερούσε κατά το βιογράφο του σε προφητικές ικανότητες• μόνο που οι προφητείες του θύμιζαν πολύ τα απόκρυφα. Προφήτευσε τη γέννηση του Χριστού από Παρθένο και την καταστροφή των ειδωλολατρικών ναών. Ασφαλώς ο Απολλώνιος όχι μόνον προφήτης δεν ήταν, αλλά ούτε καν ψευδοπροφήτης, διότι ο Χριστός είχε έλθει και η Εκκλησία στην εποχή του επεκτεινόταν και αυξανόταν.
Στον Απολλώνιο αποδίδει ο Φιλόστρατος και πολλά θαύματα• θαυμαστές ιάσεις, διώξεις δαιμονίων από σώματα, την ταύτιση δαίμονα που προκάλεσε μία επιδημία μεταμφιεσμένος σε επαίτη, ανάσταση κόρης. Κατά τον Σακελλαρίου την περίοδο αυτή θαυματοποιοί δημιουργούσαν θρύλους γύρω από τις ικανότητες τους και τον τρόπο της ζωής τους. Πλήθη αγυρτών περιόδευαν από πόλη σε πόλη και εκμεταλλεύονταν την άγνοια και την αφέλεια απλοϊκών ανθρώπων πουλώντας τους χρησμούς. Ο Αν. Παπαδόπουλος παρατηρεί: “Τα θαύματα ταύτα του Απολλώνιου πλην του μυθώδους χαρακτήρος των στερούνται και πρωτοτυπίας, δεδομένου ότι παρόμοια αναφέρονται εις τα Απόκρυφα της Κ. Δ, τα οποία η Εκκλησία ως μυθώδη και παιδαριώδη, απέρριψε. Τέλος, ως προς τον εξωτερικόν τρόπον ενεργείας θαύματα τίνα του Απολλώνιου ομοιάζουν προς τα θαύματα του Χριστού”.

Το συγγραφικό του έργο.
Κατά το Σουίδα συνέγραψε τα ακόλουθα έργα: 1) “Τελεταί ή Περί θυσιών”. Απόσπασμα του έργου σώζεται στον Ευσέβιο 2) “Βίος Πυθαγόρου”, 3) “Περί μαντείων και αστέρων”, έργο που γνώριζε και ο Μοιραγένης. 4) “Περί χρησμών και μαντείων”. 5) “Διαθήκαι”. 6) Σώζονται 197 επιστολές με το όνομα του. Άλλες από αυτές είναι γνήσιες και άλλες ψευδεπίγραφες.

Οι απόψεις του για τις θυσίες και τα μυστήρια.
Στον Απολλώνιο κατά το βιογράφο του αποδίδεται το έργο “Περί θυσιών”. Σ’ αυτό απολογούμενος μπροστά στον αυτοκράτορα Δομιτιανό λέγει• “ούδ’ αν θύσαιμι ουδέν, ούδ’ αν θίγοιμι ιερών, εν οις αίμα, ούδ’ αν ευξαίμην ές μάχαιραν βλέπων ή θυσίαν, ην φησιν”. Τις θυσίες των ζώων τις θεωρούσε μυσαρές και βδελυρές. Για το θείο είχε μια πνευματικότατη αντίληψη• ο θεός δεν χρειαζόταν θυσίες και επικλήσεις, αλλά μόνον ενδόμυχη προσευχή. Παρόλα αυτά δεν αρνούνταν και τους θεούς της λαϊκής θρησκείας. Δίδει μάλιστα και οδηγίες για την ώρα και το είδος των προσευχών, θυσιών και σπονδών, που αρμόζουν σε κάθε θεό.
Και ενώ γενικά φαίνεται ότι απορρίπτει κάθε θυσία και αναζητά πνευματικούς τρόπους λατρείας του θεού, στο έργο του “Αποτελέσματα του Απολλώνιου του Τυανέως” φαίνεται ότι έχει σχέση με τη μαγεία. Με τα “μυστήρια”, διδάσκει ότι απαλλάσσονται οι άνθρωποι από τα δεινά της ζωής. Βρίθουν όμως μαγικών και ακατανόητων ονομάτων, των οποίων η επίκληση είναι απαραίτητη για την επιτέλεση των “απόκρυφων ονομάτων”. Με όλους αυτούς τους τρόπους επιδιώκεται αδιαμφισβήτητα η υποκατάσταση του σωτηριολογικού χαρακτήρα της πνευματικής λατρείας της Κ. Δ.
Σε επιστολές του διδάσκει ότι οι θεοί προστατεύουν άτομα και πόλεις, αλλά οι θεοί στέλνουν τιμωρίες, όπως οι σεισμοί• η τύχη του καθενός καθορίζεται από το δαιμόνιό του• όλοι οι άνθρωποι, Έλληνες και βάρβαροι, έχουν θεία καταγωγή, συμμετέχουν στη θεία φύση και μπορούν να γίνουν θεοί μετά το θάνατο.

Ο μύθος για την αθανασία του Απολλώνιου.
Κατά το Φιλόστρατο το έτος 92 μ. Χ. ο Απολλώνιος κατηγόρησε τον αυτοκράτορα Δομιτιανό για την τυραννική του συμπεριφορά. Οι φίλοι του εξορίζονται και ό ίδιος κατόπιν διαταγής συλλαμβάνεται στη Ρώμη, φυλακίζεται, ανακρίνεται και υφίσταται μικρές ταπεινώσεις. Στους συγκροτούμενους του δηλώνει ότι εκουσίως δέχθηκε την προσαγωγή του και τις συνέπειες της. Ο λόγος του μπροστά στον αυτοκράτορα κατά την απολογία του πληροί τους κανόνες της ρητορικής και συνδυάζει την ελευθεροστομία με τη διπλωματία, ό,τι ακριβώς ικανοποιούσε τους Έλληνες. Τελικώς με θαύμα διασώζεται από το δεσμωτήριο. Προφανώς ο Φιλόστρατος με τον τρόπο αυτό αποβλέπει στη θεοποίηση του ήρωά του. Θέλοντας όμως να τον αντιπαραβάλει με το Χριστό τον παρουσιάζει να εμφανίζεται στους μαθητές του, καθώς και να αναλαμβάνεται.
Και πριν τη συγγραφή της βιογραφίας είχε γίνει προσπάθεια στις τάξεις των εθνικών να δουν στο πρόσωπο του Απολλώνιου το πρόσωπο του Χριστού• οι Εφέσιοι τον τιμούσαν ως σωτήρα της πόλης τους από την πανώλη• ο αυτοκράτορας Αλέξανδρος Σεβήρος είχε την προτομή του δίπλα στις προτομές του Ορφέα, του Αβραάμ και του Ιησού. Βωμοί και ιερά ανεγέρθηκαν προς τιμήν του Απολλώνιου με τη μέριμνα του Σεπτιμίου Σεβήρου, τον οποίο διέκρινε συγκρητισμός, αλλά με τον Απολλώνιο επιδίωκε να ενισχύσει την παλιά θρησκεία και να καταπολεμήσει το Χριστιανισμό.
Την εποχή του Διοκλητιανού ο Ιεροκλής, έπαρχος της Βιθυνίας, επειδή ανησυχούσε από τη διάδοση του Χριστιανισμού, επηρέασε πρώτα το γαμπρό του αυτοκράτορα, Γαλέριο, και αυτός με τη σειρά του τον πενθερό του Διοκλητιανό να κηρύξει διωγμό κατά των Χριστιανών, ο οποίος και συνέβη το 303. Κατά το διωγμό αυτό, τον πιο σκληρό στην ιστορία, το διάταγμα επέβαλε την κατεδάφιση όλων των ναών των Χριστιανών και την καταστροφή με φωτιά των ιερών Γραφών. Παράλληλα ο Ιεροκλής διέδιδε τον “Φιλαλήθη λόγον”, έργο που είχε κυκλοφορήσει λίγο πριν το διωγμό. Έτσι πίστευε ότι ο Απολλώνιος θα αντικαταστήσει τον Χριστό.
 

ΤΑ ΘΑΥΜΑΤΑ ΤΟΥ ΑΠΟΛΛΩΝΙΟΥ ΤΟΥ ΤΥΑΝΕΑ

ΤΟ ΘΑΥΜΑ ΤΗΣ ΠΟΛΥΓΛΩΣΣΙΑΣ

Τον πλησίασε ο Δάμις ο Νίνιος, για τον όποιο ανέφερα στην αρχή πως ταξίδεψε μαζί του, αφομοίωσε την σοφία του και διέσωσε πολλά σχετικά με την ζωή του. Αυτός, θαυμάζοντας τον και επιθυμώντας να τον ακολουθήσει στο ταξίδι του, του είπε: «Ας φύγουμε, Απολλώνιε, εσύ ακολουθώντας τον θεό κι εγώ εσένα. Θα δεις πως αξίζω. «Αν δεν γνωρίζω τίποτε άλλο, ξέρω σίγουρα τον δρόμο που οδηγεί στην Βαβυλώνα, τις πόλεις πού συναντάει κανείς και τα χωριά, γιατί πρόσφατα επέστρεψα από κει, όπου υπάρχουν πολλά αγαθά. Ακόμη ξέρω τις βαρβαρικές γλώσσες, πού είναι διαφορετικές. «Άλλη είναι των Αρμενίων, άλλη των Μήδων και Περσών, άλλη των Καδουσίων. «Εγώ, φίλε μου», είπε ο Απολλώνιος, «όλες τις καταλαβαίνω, χωρίς να έχω μάθει καμμία». Ο Νίνιος απόρησε και ο Απολλώνιος του είπε: «Μην απορείς που ξέρω όλες τις ανθρώπινες γλώσσες, γιατί ξέρω ακόμη κι αυτά πού αποσιωπούν οι άνθρωποι». Ο Ασσύριος, μόλις άκουσε αυτά, ένιωσε δέος και τον έβλεπε σαν θεό. «Άρχισε να τον συναναστρέφεται, να ωφελείται από την σοφία του και να απομνημονεύει όσα μάθαινε» (Κεφ. Α΄ XIX). Και γρήγορα έδωσε αποδείξεις για του λόγου το αληθές στην Περσία όταν μιλώντας Περσικά: «Ό ευνούχος εξεπλάγη, επειδή έβλεπε πως ούτε διερμηνέα χρειαζόταν και επίσης απαντούσε με ευκολία και άφοβα. Του είπε λοιπόν παρακλητικά, αλλάζοντας πια τον τόνο της φωνής του: «Για όνομα του θεού, ποιος είσαι;» Παίρνοντας τον λόγο ο Απολλώνιος του είπε: «Επειδή ρωτάς με μετριοπάθεια και ανθρώπινα, άκου ποιος είμαι. Είμαι ο Τυανέας Απολλώνιος και πηγαίνω στον βασιλιά των Ινδών για να γνωρίσω την χώρα του. Θα ήθελα όμως να συναντήσω και τον δικό σου βασιλιά, διότι όσοι τον συνάντησαν λένε πως δεν είναι κακός, αν βέβαια είναι αυτός ο Ουαρδάνης που κάποτε είχε χάσει την εξουσία του και τώρα την έχει ξανααποκτήσει». «Αυτός είναι, θεϊκέ Απολλώνιε», είπε. «Από παλιά έχουμε ακούσει για σένα» (Κεφ. Α΄ XXI).

ΤΟ ΘΑΥΜΑ ΜΕ ΤΑ ΣΠΟΥΡΓΙΤΙΑ

Συνέβη στην Έφεσο σε μία από τις ομιλίες του προς τους κατοίκους της πόλεως. Περιγράφει ο Φιλόστρατος. «Κάποτε που μιλούσε σχετικά με την κοινοκτημοσύνη και δίδασκε ότι τα μέλη της κοινωνίας πρέπει να αλληλοβοήθιουνται, πάνω στα δέντρα κάθονταν σπουργίτια σιωπηλά και μόνο ένα απ’ αυτά πέταξε βγάζοντας φωνή σαν να ήθελε να παρακίνηση τα υπόλοιπα για κάτι. Αυτά, μόλις άκουσαν την φωνή, σηκώθηκαν και πέταξαν φωνάζοντας κάτω από την καθοδήγηση του ενός. Ο Απολλώνιος συνέχισε την ομιλία του γιατί ήξερε τι έκανε τα σπουργίτια να πετάξουν. Δεν το εξήγησε όμως στους άλλους. Επειδή παρ’ όλα αυτά όλοι σήκωσαν τα μάτια τους ψηλά κοιτάζοντας τα πουλιά και μερικοί από άγνοια θεώρησαν το περιστατικό αξιοπερίεργο, ο Απολλώνιος ξέφυγε από την ροή του λόγου του και είπε: «Ένα παιδί, ενώ μετέφερε σιτάρι μέσα σε δοχείο, γλίστρησε. Στην συνέχεια συγκέντρωσε τους σπόρους απρόσεχτα και έφυγε, αφήνοντας πολλούς σκόρπιους στο τάδε στενό. Το σπουργίτι αυτό είχε την τύχη να δη το συμβάν και ήρθε να αναγγείλει και στα άλλα το απρόσμενο εύρημα και να τα καλέσει να συμφάγουν».

Οι περισσότεροι ακροατές έφυγαν να πάνε εκεί, και ο Απολλώνιος συνέχισε να μιλάει σ’ αυτούς που παρέμειναν συνεχίζοντας τον λόγο που είχε στο μυαλό του περί κοινοκτημοσύνης. Όταν ήρθαν και οι άλλοι, φωνάζοντας και γεμάτοι θαυμασμό, είπε: «Βλέπετε με πόση επιμέλεια τα σπουργίτια φροντίζουν το ένα το άλλο και χαίρονται μ’ αυτήν την κοινοκτημοσύνη. Εμείς απαξιούμε για κάτι τέτοιο κι αν δούμε κάποιον να μοιράζεται ό,τι έχει με άλλους, τον κατηγορούμε για σπατάλη, έπαρση και τα παρόμοια, ενώ αυτούς πού φροντίζει τους λέμε παράσιτα και κόλακες» (Βιβλίο Δ΄ κεφ. III).

Ο ΑΠΟΛΛΩΝΙΟΣ ΣΤΑΜΑΤΑ ΤΟΝ ΛΙΜΟ ΤΗΣ ΕΦΕΣΣΟΥ ΚΑΙ Ο ΔΗΘΕΝ ΤΥΦΛΟΣ ΔΑΙΜΟΝΑΣ

«Αφού συγκέντρωσε τους Εφέσιους, τους είπε: «Κουράγιο, σήμερα θα σταματήσω την αρρώστια». Αμέσως συγκέντρωσε μικρούς και μεγάλους στο θέατρο, όπου υπήρχε άγαλμα του Αποτρόπαιου. Εκεί είδε την μορφή ενός γέρου με μάτια μισόκλειστα τεχνητά, σαν τυφλά, πού κρατούσε σακκούλι με ένα κομμάτι ψωμί και ήταν ρακένδυτος με σιχαμερό πρόσωπο. «Έβαλε γύρω του τους Εφέσιοι και είπε: «Χτυπάτε τον εχθρό των θεών, αφού μαζέψετε όσο το δυνατόν περισσότερες πέτρες». Οι Εφέσιοι απορούσαν με τα λόγια του και θεωρούσαν φοβερό να σκοτώσουν ένα ξένο, πού βρισκόταν σε τόσο άθλια κατάσταση, και τους ικέτευε και ζητούσε το έλεος τους. Ωστόσο, ο Απολλώνιος επέμενε να τους παρακινεί να ρίχνουν πάνω του και να μην τον αφήσουν να φύγει. Μόλις άρχισαν μερικοί να ρίχνουν πέτρες, αυτός, πού φαινόταν τυφλός, είδε. Τα μάτια του φάνηκαν γεμάτα φωτιά. Οι Εφέσιοι κατάλαβαν ότι υπήρχε κάποιος δαίμονας και πέταξαν πέτρες μέχρι που τον σκέπασαν με λίθινη στήλη. Μετά από λίγο ο Απολλώνιος τους είπε να απομακρύνουν τις πέτρες και να αναγνωρίσουν το θηρίο που είχαν σκοτώσει. Αφού λοιπόν ξεσκεπάστηκε αυτός που νόμιζαν ότι είχαν χτυπήσει, εκείνος είχε εξαφανισθεί και στην θέση του αντίκρισαν ένα σκύλο, παρόμοιο στην μορφή με τα σκυλιά των Μολοσσών και στο μέγεθος ίσο με το πιο μεγάλο λιοντάρι, λιωμένο από τις πέτρες, πού έβγαζε αφρούς από τα στόμα όπως οι λυσσασμένοι» (Βιβλίο Δ΄ κεφ. Χ).

ΤΟ ΘΑΥΜΑ ΤΗΣ ΘΕΡΑΠΕΙΑΣ ΤΟΥ ΔΑΙΜΟΝΙΣΜΕΝΟΥ

Αυτό το θαύμα συνέβη στην Αθήνα όταν ένας νέος από την Κέρκυρα περιγέλασε την προτροπή τού Απολλώνιου σε μία ομιλία του, να μην πίνουν από το σπονδικό ποτήρι, άλλα να το φυλάνε μόνο για τις σπονδές για τους θεούς. Όταν λοιπόν ο νέος συνέχισε να γελάει και να υβρίζει έτσι τους θεούς τότε: «τον κοίταξε και είπε: «Δεν είσαι εσύ ο υβριστής άλλα ο δαίμονας πού σε κυρίευσε χωρίς να το ξέρεις». Πράγματι ο νέος είχε κυριευθεί από δαίμονα εν αγνοία, του, διότι γελούσε για πράγματα που σε άλλους δεν προκαλούσαν γέλιο, έκλαιγε χωρίς αιτία, μιλούσε μόνος του και τραγουδούσε. Πολλοί νόμιζαν ότι η ορμή της νιότης του οδηγούσε σ’ αυτά. «Όμως εκείνος αποτελούσε φερέφωνο του δαίμονα και έμοιαζε μεθυσμένος, με τις ανοησίες πού έκανε τότε. Όταν τον κοίταξε ο Απολλώνιος, το δαιμόνιο έβγαλε φωνή φοβισμένη και οργισμένη, σαν άνθρωπος πού καίγεται ή βασανίζεται, και ορκίσθηκε να εγκατάλειψη τον νέο και να μην κατακυρίευση κανέναν άλλο άνθρωπο. Όταν ο Απολλώνιος οργισμένος, σαν αφέντης που μιλούσε σε δούλο του αναξιόπιστο, πανούργο, αναιδή και τα παρόμοια, του είπε να αποδείξει με σημάδι ότι πράγματι έτσι θα έκανε, του είπε: «Θα ρίξω κάτω τον δείνα ανδριάντα», δείχνοντας προς την Βασιλική στοά, όπου διαδραματιζόταν το περιστατικό. Ο ανδριάντας κουνήθηκε πρώτα και έπειτα έπεσε. Ποιος θα μπορούσε να περιγραφή τον θόρυβο που ακολούθησε και το χειροκρότημα των παρευρισκομένων για το θαύμα, τότε ο νέος, σαν να είχε μόλις ξυπνήσει, έτριψε τα μάτια του και κοίταξε προς τον ήλιο. Επειδή όλοι είχαν στραμμένο το βλέμμα τους πάνω του, ντράπηκε. Είχε χαθεί το αδιάντροπο ύφος του κι οι τρελές ματιές του από δώ κι από κει και είχε επανέλθει στο φυσιολογικό του σαν να είχε θεραπευθεί με φάρμακα. Παράτησε τις πολυτελείς χλαμύδες και τα ελαφριά ενδύματα, και γενικά τον Συβαριτικό τρόπο ζωής, έγινε εραστής τής λιτότητας και τού φιλοσοφικού τρίβωνα, και απογυμνώθηκε από τις παλιές του συνήθειες για να υιοθέτηση εκείνες τού Απολλώνιου» (Βιβλίο Δ΄ κεφ. XX)

ΤΟ ΘΑΥΜΑ ΤΗΣ ΑΝΑΣΤΑΣΗΣ ΤΗΣ ΝΕΚΡΗΣ ΚΟΡΗΣ

«Ενα από τα σημαντικότερα θαύματα του μεγάλου διδασκάλου ήταν αυτό που συνέβη στην Ρώμη, που μας το περιγράφει και αυτό με αρκετές λεπτομέρειες ο Φιλόστρατος. «Ένα από τα θαύματα του Απολλώνιου είναι και το έξης. Μία κοπέλα είχε πεθάνει, όπως φαινόταν, τον καιρό του γάμου της και ο γαμπρός ακολουθούσε το φέρετρο θρηνώντας για τον ανολοκλήρωτο γάμο. Μαζί του θρηνούσε όλη η «Ρώμη γιατί η κοπέλα καταγόταν από οικογένεια υπάτων. Ο «Απολλώνιος έτυχε να παρευρεθεί σ’ αυτή την συμφορά και είπε: «Αφήστε κάτω το φέρετρο κι εγώ θα δώσω τέλος στα δάκρυα που χύνετε για την νέα». Αμέσως ρώτησε το όνομα της κοπέλας. Οι περισσότεροι νόμισαν πώς θα εκφώνηση λόγο, σαν τους επικήδειους που συνήθιζαν θρήνους, όμως ο «Απολλώνιος το μόνο που έκανε ήταν να αγγίξει την κοπέλα και, αφού ψιθύρισε κάτι, ξύπνησε την κοπέλα από τον φαινομενικό θάνατο. Η νέα έβγαλε μία φωνή και επέστρεψε στο σπίτι του πατέρα της, όπως η Άλκηστη, όταν ο Ηρακλής την ξαναέφερε στην ζωή. Οι συγγενείς ήθελαν να του δώσουν χρηματική αμοιβή εκατόν πενήντα χιλιάδες, όμως τους είπε να κρατήσουν τα χρήματα για την προίκα της νέας» (ΧLV).

ΤΟ ΜΕΓΑ ΘΑΥΜΑ ΤΗΣ «ΟΠΤΑΣΙΑΣ» ΤΟΥ ΑΠΟΛΛΩΝΙΟΥ

Το 81 μ.Χ. βασιλεύει στην Ρώμη ο Δομιτιανός. Αρχικά βασίλευσε καλά, αλλά στην συνέχεια η βασιλεία του έγινε μία αφόρητη τυραννία για τους υπηκόους του. Οι κατηγορίες του Απολλώνιου κατά του Αυτοκράτορα και η αλληλογραφία του με τους φίλους του Ρούφο, Όρφιτο και Νέρβα που εξόρισε ο Δομιτιανός το 92 μ.Χ. από την Ρώμη ο Δομιτιανός, έγιναν οι βασικές αιτίες για την σύλληψη του και τις κατηγορίες εναντίον του. Φυλακίζεται, δικάζεται, και την ημέρα της δίκης του εξαφανίζεται μέσα απ’ το δικαστήριο και παρουσιάζεται 200 χιλιόμετρα πιο μακρυά στον χώρο της Δικαιαρχίας, όπου είχε στείλει πριν τον Δάμι προφητεύοντας του να πάει εκεί και να περιμένει, μαζί με τον Δημήτριο όταν ακόμα ευρίσκετο στην φυλακή. «Ας αφήσουμε όμως και πάλι τον Φιλόστρατο να μας διηγηθεί.

«Ο Δάμις είχε ξεσπάσει σε δάκρυα και είπε: «Άραγε, θεοί, θα ξαναδούμε ποτέ τον καλό και ενάρετο φίλο;». Ο Απολλώνιος που ήδη είχε παρουσιασθεί στο σπήλαιο των νυμφών, τον άκουσε και είπε: «Θα δείτε ή μάλλον ήδη τον είδατε». «Ζωντανό;» είπε ο Δημήτριος «γιατί αν είσαι πεθαμένος, δεν θα σταματήσουμε να θρηνούμε για σένα». Ο Απολλώνιος άπλωσε το χέρι του και είπε: «Πιάσε με, κι αν σου ξεφύγω, είμαι οπτασία που ήρθε από τον κόσμο της Περσεφόνης, σαν κι αυτές πού στέλνουν οι θεοί του κάτω κόσμου σε όσους η λύπη τους είναι δυσβάσταχτη. «Αν με ακουμπήσεις και δεν χαθώ, πείσε και τον Δάμι ότι είμαι ζωντανός και δεν έχω χάσει το σώμα μου». Δεν μπορούσαν πια να είναι δύσπιστοι, σηκώθηκαν, τον αγκάλιασαν, τον φιλούσαν και τον ρωτούσαν για την απολογία. ο Δημήτριος νόμιζε πως δεν είχε καν απολογηθεί, γιατί αλλιώς θα θανατωνόταν ακόμα και χωρίς να έχει αποδειχθεί η ενοχή του. Ο Δάμις είχε την γνώμη πως είχε απολογηθεί, όμως συντομότερα απ’ ό,τι περίμεναν, γιατί δεν φανταζόταν πως είχε τελειώσει την απολογία του εκείνη την μέρα. Ο Απολλώνιος είπε: «Έχω απολογηθεί, φίλοι μου, και απαλλάχθηκα από την κατηγορία. Η απολογία μου τελείωσε σήμερα, πριν από λίγες ώρες, όταν κόντευε πια μεσημέρι». «Πώς λοιπόν», είπε ο Δημήτριος, «κατάφερες να κάλυψης τόσο μεγάλη απόσταση σε τόσο μικρό χρονικό διάστημα;». Ο Απολλώνιος είπε: «Έκτος από ιπτάμενο κριάρι και φτερά κολλημένα με κερί φαντάσου ό,τι άλλο θέλεις και θεώρησε αυτό το ταξίδι θεϊκό έργο». «Πάντα πίστευα», είπε ο Δημήτριος, «πως οι πράξεις και τα λόγια σου είναι θεόπνευστα, και σε κάποιο θεό οφείλεται αυτό που τώρα συμβαίνει» (XII).

Αυτά τα φοβερά λοιπόν συνέβησαν, όταν ο Απολλώνιος θα έπρεπε κανονικά να εκείτο νεκρός κάπου στην «Ρώμη, αφού οι κατηγορίες πού είχε δεχθεί, οδηγούσαν σίγουρα στην ποινή του θανάτου. Και ποιες ήταν οι κατηγορίες εναντίον του;

Πρώτον: Συνωμοσία κατά του αυτοκράτορα, μαζί με τον κύκλο του Νέρδα.

Δεύτερον: Κατηγορία Μαγείας κυρίως λόγω της μαντικής ικανότητας του Απολλώνιου.

Τρίτον: Κατηγορία ότι το πλήθος λόγω των ικανοτήτων του, των θαυμάτων και των προφητιών του, τον λατρεύει σαν θεό.

Και η απάντηση του Απολλώνιου σε όλα αυτά; Ενώ οι φίλοι του και μαθητές του, ο Δημήτριος και ο Δάμις τον συμβούλευαν να φύγει στην Αίγυπτο ή την Λιβύη για να σωθεί, αυτός αντίθετα αποκρούει τις προτάσεις φυγής και παρουσιάζεται αυθόρμητα στην «Ρώμη για να δικασθεί. «Ήξερε και πάλι προφανώς ότι θα επακολούθηση.

ΤΟ ΘΑΥΜΑ ΤΗΣ ΑΝΑΛΗΨΗΣ ΤΟΥ ΑΠΟΛΛΩΝΙΟΥ ΣΤΟΥΣ ΟΥΡΑΝΟΥΣ ΚΑΙ Η ΕΠΑΝΕΜΦΑΝΙΣΗ ΤΟΥ

Σε μεγάλα γηρατειά, κοντά στα 100, πραγματοποιείται το μέγα γεγονός της ανάληψης του Απολλώνιου στους ουρανούς. το δρώμενο στην Κρήτη καθόλου τυχαία, εκεί δηλαδή όπου όλα ξεκίνησαν, συνετέλεσθησαν πρώτα τα οργανωμένα αρχαία Ελληνικά Μυστήρια, στην μητρίδα του Μίνωα και του Ραδάμανθυ δύο εκ των τριών κριτών του κάτω κόσμου και συγκεκριμένα στο ιερό σπήλαιο της Δίκτυνας, της πότνιας θηρών, της κυρίας των θηρίων, όχι τυχαία και αυτό περιγράφει πάλι ο Φιλόστρατος: «Λοιπόν λένε πως πέθανε στην Λίνδο και πως μπήκε στο ιερό της Αθηνάς και εκεί εξαφανίσθηκε. Στην Κρήτη λένε κάτι πιο θαυμαστό απ’ ό,τι στην Λίνδο ότι δηλαδή ο Απολλώνιος ζούσε στην Κρήτη τότε που τον θαύμαζαν περισσότερο από κάθε άλλη φορά και ότι πήγε αργά το βράδυ στο ιερό της Δίκτυννας. Το ιερό αυτό φυλάγεται από σκυλιά γιατί μέσα υπάρχουν πολλά πλούτη και λένε οι Κρητες πως τα σκυλιά αυτά είναι το ίδιο άγρια με τις αρκούδες ή οποιοδήποτε άλλο άγριο θηρίο. Όμως όταν πλησίασε ο Απολλώνιος, δεν γαύγισαν καθόλου, αντίθετα, τον πλησίασαν κουνώντας την ουρά, έτσι όπως δεν έκαναν ούτε σε κάποιον πολύ γνωστό. Οι φύλακες του Ιερού τον συνέλαβαν με την κατηγορία πως είναι μάγος και ληστής και τον έδεσαν λέγοντας πως έρριξε στα σκυλιά λίγο κρέας και σώπασαν. Ο Απολλώνιος τα μεσάνυχτα λύθηκε, φώναξε αυτούς που τον είχαν δέσει για να τον δουν, έτρεξε προς τις πόρτες του ιερού που άνοιξαν διάπλατα και έκλεισαν μόλις βγήκε, όπως ήταν κλεισμένες προηγουμένως, και ακουστήκαν παρθένες που τραγουδούσαν το έξης τραγούδι: «Πορεύσου από την γη, πορεύσου στον ουρανό, πορεύσου», δηλαδή ανέβα πάνω από τη γη» ΒΙΒΛΙΟ Θ»΄  ΚΕΦ. XXX

 Μετά την ανάληψη του Απολλώνιου πολλές συζητήσεις εγένοντο σχετικά με το απίστευτο γεγονός της αναλήψεως του. Πολλοί δεν το πίστευαν και πεισματικά αρνούντο ότι συνέβη. Μία τέτοια περίπτωση μας περιγράφει και ο Φιλόστρατος ότι συνέβη στα Τύανα αρκετό καιρό μετά όταν: «Είχε πάει στα Τύανα ένας θρασύς νέος, έτοιμος για φιλονικία και χωρίς διάθεση να παραδεχθεί την αλήθεια. ο Απολλώνιος είχε ήδη φύγει από τους ανθρώπους, ωστόσο όλοι εξακολουθούσαν να είναι έκπληκτοι για την μεταβολή της φύσης του, κανείς όμως δεν τολμούσε να πει πως δεν είναι αθάνατος. Γι’ αυτό και οι περισσότερες συζητήσεις αφορούσαν την ψυχή, γιατί ήταν εκεί και πολλοί νέοι πού είχαν έφεση προς την σοφία. Ο νέος όμως περί ου ο λόγος, δεν συμφωνούσε καθόλου με την αθανασία της ψυχής και είπε: «Εγώ, φίλοι, εδώ και δέκα μήνες σχεδόν παρακαλώ τον Απολλώνιο να μου αποκάλυψη την αλήθεια σχετικά με την ψυχή, όμως είναι τόσο νεκρός που δεν μ’ ακούει που τον παρακαλώ ούτε με πείθει για την αθανασία του». «Έτσι είπε ο νέος, και μετά από πέντε μέρες, ενώ συζητούσαν για τα ίδια πράγματα κι αυτόν τον πήρε ο ύπνος εκεί που μιλούσαν και οι άλλοι νέοι ήταν απασχολημένοι με τα βιβλία και με γεωμετρικούς τύπους που τους χάραζαν πάνω στην γη, πετάχθηκε από τον ύπνο του σαν μανιασμένος και, μισοκοιμισμένος ακόμα, με τον ιδρώτα του να τρέχει ποτάμι, φώναζε: «Σε πιστεύω». Όταν τον ρώτησαν τι έχει πάθει «δεν βλέπετε», είπε, «τον σοφό Απολλώνιο που είναι ανάμεσα μας, ακούει τις συζητήσεις μας και ψάλλει ραψωδίες υπέροχες για την ψυχή;» «Πού είναι;» του είπαν «δεν τον βλέπουμε πουθενά, αν και θα το θέλαμε περισσότερο από οποιοδήποτε άλλο ανθρώπινο αγαθό». «Φαίνεται πως μόνο σε μένα παρουσιάσθηκε για να με πείσει για όσα δεν πίστευα», είπε ο νέος. «Ακούστε τι λέει: Η ψυχή είναι αθάνατη και δεν ανήκει σε σένα, άλλα στην θεία πρόνοια. Το σώμα μαραίνεται κι αυτή σαν γρήγορο άλογο ελευθερώνεται από τα δεσμά, φεύγει γρήγορα και γίνεται ένα με τον ελαφρό αέρα αποδοκιμάζοντας την φοβερή και δυσβάσταχτη φροντίδα. Τι θα κερδίσεις μ’ αυτά; Κάποτε, που δεν θα υπάρχεις πια, θα τα πιστέψεις. Όσο είσαι ζωντανός γιατί προσπαθείς να βρεις εξηγήσεις σ’ αυτά; Αυτό ήταν σαφής ομιλία του Απολλωνίου, σαν λόγια θεού, για τα μυστήρια της ψυχής για να βαδίζουμε εύθυμοι και με γνώση της φύσης μας στον δρόμο που ορίζουν οι Μοίρες. Τάφο ή κενοτάφιο τους ανδρός δεν είδα πουθενά, παρ’ όλο που επισκέφτηκα το μεγαλύτερο τμήμα της γης. Παντού λέγονται ιστορίες παράδοξες που μιλούν για την θεϊκή φύση του. Στο ιερό του στα Τύανα γίνονται τελετές που ταιριάζουν σε βασιλιάδες γιατί ακόμα και αυτοί τον θεωρούσαν άξιο να τιμάται με τον τρόπο που τιμώνται οι ίδιοι» (ΒΙΒΛΙΟ Θ΄, Κεφ. ΧΧΧΙ)