Ισχυρό φορολογικό σοκ για 3 εκατ. μισθωτούς, συνταξιούχους και αυτοαπασχολούμενους

Φορολογικό σοκ περιμένει φέτος 3 εκατ. υπόχρεους με χαμηλά και μεσαία εισοδήματα και οι οποίοι μέχρι πέρυσι  «ξεγλιστρούσαν» ή κατέβαλαν μικρά ποσά φόρου εισοδήματος στην Εφορία.

Από φέτος τα πράγματα αλλάζουν. Οι φόροι που θα κληθούν να πληρώσουν για τα περσινά εισοδήματα θα είναι ιδιαίτερα αυξημένοι εξαιτίας της μείωσης των αφορολογήτων ορίων, της αύξησης των τεκμηρίων διαβίωσης και των περικοπών  που έγιναν  φοροαπαλλαγές.
Αναλυτικότερα οι 30 παγίδες υπερ- φορολόγησης των μισθωτών , συνταξιούχων και των αυτοαπασχολούμενων, σύμφωνα με το νέο έντυπο Ε1 είναι  οι εξής:

1.    Το βασικό αφορολόγητο όριο εισοδήματος μειώθηκε από τις 12.000 στις 5.000 ευρώ.

2.    Για τους φορολογούμενους ηλικίας μέχρι 30 ετών, τους συνταξιούχους άνω των 65 ετών και τα άτομα με ειδικές ανάγκες που έχουν ετήσιο εισόδημα μέχρι 9.000 ευρώ ισχύει αφορολόγητο 9.000 ευρώ. Στον πίνακα 2 του εντύπου Ε1 της φετινής φορολογικής δήλωσης προστέθηκε ερώτηση για το εάν ο φορολογούμενος γεννήθηκε από την 1η-1-1981 και μετά. Η καταφατική απάντηση στην ερώτηση αυτή πρέπει να δοθεί από κάθε φορολογούμενο που εντός του 2011 ήταν κάτω των 30 ετών, προκειμένου να υπαχθεί στο αυξημένο αφορολόγητο των 9.000 ευρώ αν το εισόδημά του είναι χαμηλότερο αυτού του ορίου.

3.    Λόγω της μείωσης του βασικού αφορολογήτου ορίου από τις 12.000 στις 5.000 ευρώ, το όριο ετησίου εισοδήματος μέχρι το οποίο προβλέπεται απαλλαγή από την υποχρέωση υποβολής δήλωσης για όσους φορολογούμενους απέκτησαν εισοδήματα προερχόμενα αποκλειστικά από μισθούς ή συντάξεις μειώθηκε φέτος στις 5.000 ευρώ από 6.000 ευρώ που ήταν μέχρι πέρυσι.  Έτσι όλοι οι έχοντες κατά τη διάρκεια του 2011 εισοδήματα προερχόμενα αποκλειστικά από μισθούς ή συντάξεις άνω των 5.000 ευρώ βαρύνονται πλέον με την υποχρέωση να υποβάλουν δήλωση και να καταβάλουν φόρο εισοδήματος. Συνεπώς, χιλιάδες μισθωτοί και συνταξιούχοι που είχαν το 2011 ετήσιο ατομικό εισόδημα από 5.000 έως 6.000 ευρώ υποχρεούνται φέτος, για πρώτη φορά, να υποβάλουν δηλώσεις φορολογίας εισοδήματος και ενδεχομένως να πληρώσουν και φόρο!

4.    Υποχρεωμένοι να υποβάλουν δήλωση φορολογίας εισοδήματος και να πληρώσουν φόρο θα είναι φέτος και εκατοντάδες χιλιάδες άλλοι χαμηλόμισθοι και χαμηλοσυνταξιούχοι παρά το γεγονός ότι το ετήσιο πραγματικό εισόδημα που απέκτησαν το 2011 ήταν χαμηλότερο του νέου αφορολογήτου ορίου των 5.000 ευρώ που είναι και το νέο όριο απαλλαγής από την υποχρέωσης υποβολής δήλωσης. Κι αυτό επειδή φέτος θα εφαρμοστούν νέα αυξημένα ποσά «τεκμηρίων διαβίωσης» για τις κατοικίες στις οποίες διέμεναν και τα ΙΧ αυτοκίνητα που χρησιμοποιούσαν το 2011, με αποτέλεσμα τα τεκμαρτά εισοδήματα που θα προκύψουν για τους φορολογούμενους αυτούς να υπερβούν το όριο των 5.000 ευρώ!

5.    Η ηλεκτρονική υποβολή της δήλωσης, μέσω διαδικτύου, είναι φέτος υποχρεωτική για όλα τα φυσικά πρόσωπα που κατά τη διάρκεια του 2011 ασκούσαν επιχείρηση ή ελευθέριο επάγγελμα και για κάθε άλλο φυσικό πρόσωπο που η δήλωσή του θα υποβληθεί από εξουσιοδοτημένο λογιστή. Επίσης, η υποβολή της δήλωσης μέσω διαδικτύου θα καταστεί φέτος υποχρεωτική και για κάθε άλλο φυσικό πρόσωπο που κατά τη διάρκεια του 2011 είχε ετήσιο ατομικό εισόδημα πάνω από ένα ορισμένο όριο που θα καθοριστεί με απόφαση του υπουργού Οικονομικών. Το όριο αυτό, σύμφωνα με πληροφορίες, θα κινείται μεταξύ 12.000 και 15.000 ευρώ.

6.    Για όσους φορολογούμενους δεν καταστεί υποχρεωτική η ηλεκτρονική υποβολή της δήλωσης, θα είναι προαιρετική. Γι’ αυτούς, υπάρχουν άλλοι 2 εναλλακτικοί τρόποι υποβολής: αυτοπροσώπως στην αρμόδια Δ.Ο.Υ. ή ταχυδρομικώς με συστημένη επιστολή προς την αρμόδια Δ.Ο.Υ.

7.    Φέτος οι προθεσμίες υποβολής των δηλώσεων όλων ανεξαιρέτως των φυσικών προσώπων λήγουν στις 15 Ιουνίου, ανεξαρτήτως του τρόπου υποβολής και του τελευταίου ψηφίου του ΑΦΜ τους.
8.    Για όσους φορολογούμενους δεν βαρύνονται με προστατευόμενα τέκνα, το τμήμα του ετησίου εισοδήματος πάνω από το νέο μειωμένο αφορολόγητο όριο των 5.000 ευρώ και μέχρι το όριο του παλαιού αφορολογήτου των 12.000 ευρώ επιβαρύνεται πλέον με συντελεστή φόρου 10%.

9.    Τα πρόσθετα αφορολόγητα ποσά εισοδήματος που ισχύουν για τους φορολογούμενους με προστατευόμενα παιδιά αυξήθηκαν από τα 1.500 στα 2.000 ευρώ για 1 τέκνο και από τα 3.000 στα 4.000 ευρώ για 2 τέκνα, αλλά μειώθηκαν από τις 11.500 στις 7.000 ευρώ για τα 3 τέκνα και από τις 13.500 στις 10.000 ευρώ για τα 4 τέκνα.

10.    Για τους φορολογούμενους χωρίς προστατευόμενα τέκνα καθώς και για όσους βαρύνονται με 1 ή 2 τέκνα, τα υπόλοιπα κλιμάκια της φορολογικής κλίμακας έχουν μειωθεί από 9 σε 7 και οι συντελεστές φόρου στα επίπεδα ετησίου εισοδήματος πάνω από τις 16.000 και μέχρι τις 40.000 ευρώ έχουν αλλάξει. Συγκεκριμένα, ο συντελεστής φόρου που αντιστοιχεί στο κλιμάκιο ετήσιου εισοδήματος από τις 16.000 έως τις 22.000 ευρώ αυξήθηκε από 24% σε 25%, ο συντελεστής φόρου του κλιμακίου εισοδήματος από τις 22.000 έως τις 26.000 ευρώ μειώθηκε από 26% σε 25%, ο συντελεστής που αντιστοιχεί στο τμήμα εισοδήματος από τις 26.000 έως τις 32.000 ευρώ αυξήθηκε από 32% σε 35% και ο συντελεστής που αναλογεί στο κλιμάκιο εισοδήματος από τις 32.000 έως τις 40.000 ευρώ μειώθηκε από 36% σε 35%.

11.    Οι μισθωτοί που δεν εισέπραξαν δεδουλευμένες αποδοχές του έτους 2011 λόγω οικονομικής αδυναμίας του εργοδότη τους, ακόμα και αν δεν έχει γίνει επίσχεση εργασίας ή πτώχευση, εφόσον τους χορηγείται βεβαίωση αποδοχών στην οποία οι ανωτέρω ανείσπρακτες δεδουλευμένες αποδοχές αναγράφονται σε διακεκριμένη σειρά, θα υποβάλλουν δήλωση φόρου εισοδήματος χωρίς να δηλώσουν τις ανείσπρακτες αυτές δεδουλευμένες αποδοχές.

12.    Τα ποσά των «αντικειμενικών δαπανών» ή «τεκμηρίων» διαβίωσης για κατοικίες, ΙΧ αυτοκίνητα, πισίνες και σκάφη αναψυχής αυξήθηκαν φέτος κατά 13% έως και 200%.

13.    Στην 3η σελίδα του νέου εντύπου Ε1 της φορολογικής δήλωσης, στο πάνω τμήμα του πίνακα 5 στο οποίο δηλώνονται τα στοιχεία της κύριας κατοικίας του φορολογούμενου προκειμένου να υπολογιστεί η «αντικειμενική δαπάνη»  ή το «τεκμήριο διαβίωσης», προστέθηκε φέτος ο κωδικός αριθμός 205. Δίπλα από τον κωδικό αυτό ο φορολογούμενος καλείται να δηλώσει, αν θέλει, τον αριθμό παροχής ηλεκτρικού ρεύματος της κύριας κατοικίας του, που αναγράφεται στην πάνω δεξιά πλευρά της 2ης σελίδας κάθε λογαριασμού της ΔΕΗ! Η δήλωση του κωδικού αυτού θα διευκολύνει το υπουργείο Οικονομικών να διασταυρώσει τα στοιχεία των ιδιοκτητών και των ενοικιαστών κύριας κατοικίας που εμφανίζονται στις φορολογικές δηλώσεις με τα αντίστοιχα στοιχεία που αναγράφονται στους λογαριασμούς της ΔΕΗ και να εντοπίσει τους ιδιοκτήτες που είναι οι πραγματικοί υπόχρεοι πληρωμής του Ειδικού Τέλους Ηλεκτροδοτούμενων Κτισμάτων.

14.    Με «τεκμήρια διαβίωσης» βαρύνονται φέτος και οι ημιυπαίθριοι και λοιποί αυθαίρετοι χώροι που τακτοποιήθηκαν για 40 χρόνια με την καταβολή ειδικών προστίμων. Στον πίνακα 5 της 3ης σελίδας του Ε1, όπου δηλώνονται στοιχεία για να προσδιοριστούν τα «τεκμήρια διαβίωσης» για τις κατοικίες έχουν προστεθεί οι κωδικοί 206, 208 και 210 στους οποίους όσοι φορολογούμενοι έχουν «τακτοποιήσει» ημιυπαίθριους και λοιπούς αυθαίρετους χώρους θα πρέπει να γράψουν την επιφάνειά τους. 

15.    Οι δαπάνες που πραγματοποίησαν οι φορολογούμενοι το 2011 για να αγοράσουν ακίνητα, να ανεγείρουν οικοδομές ή να κατασκευάσουν πισίνες δεν υπάγονται στις δαπάνες απόκτησης περιουσιακών στοιχείων που προσδιορίζουν τεκμαρτά το εισόδημα. Στο φετινό έντυπο της φορολογικής δήλωσης, οι κωδικοί 735-736 και737-738 που αφορούν στις δαπάνες αυτές έχουν μεταφερθεί από τον πίνακα 5 των τεκμηρίων διαβίωσης και απόκτησης περιουσιακών στοιχείων στον πίνακα 6. Οι φορολογούμενοι θα πρέπει να δηλώσουν στον πίνακα 6 τα ποσά που διέθεσαν το 2011 για την αγορά ακινήτων ή την ανέγερση οικοδομών ή την κατασκευή πισίνας αλλά τα ποσά αυτά δεν θα ληφθούν υπόψη για τον τεκμαρτό προσδιορισμό των εισοδημάτων τους.

16.    Ο τρόπος υπολογισμού του ποσού των αποδείξεων, που πρέπει να συγκεντρώσει κάθε φορολογούμενος για να κατοχυρώσει το αφορολόγητο όριο, άλλαξε. Κατ’ αρχήν, αποδείξεις πρέπει να έχει μαζέψει κάθε φορολογούμενος, ακόμη κι αν το συνολικό ατομικό εισόδημά του είναι χαμηλότερο των 6.000 ευρώ! Από κει και πέρα για να κατοχυρώσει ως αφορολόγητα τα πρώτα 5.000 ευρώ του εισοδήματός του, ο κάθε φορολογούμενος πρέπει να έχει συγκεντρώσει αποδείξεις δαπανών έτους 2011 αξίας ίσης με το 25% του ετησίου ατομικού εισοδήματός του! Π.χ. για εισόδημα 2.000 ευρώ χρειάζονται αποδείξεις 500 ευρώ, για εισόδημα 20.000 ευρώ πρέπει να μαζευτούν αποδείξεις 5.000 ευρώ, ενώ για εισόδημα 100.000 ευρώ χρειάζονται αποδείξεις 25.000 ευρώ! Αν δεν έχει καταφέρει ο φορολογούμενος να μαζέψει την απαιτούμενη αξία αποδείξεων τότε επί της διαφοράς που δεν έχει καλύψει θα πληρώσει φόρο 10%. Επιπλέον, καταργήθηκε η έκπτωση φόρου που χορηγείτο σε κάθε περίπτωση που ο φορολογούμενος μάζευε αποδείξεις αξίας μεγαλύτερης της απαιτούμενης για την κάλυψη του αφορολογήτου. Όσοι φορολογούμενοι υποβάλουν τις δηλώσεις αυτοπροσώπως στις Δ.Ο.Υ. ή ταχυδρομικώς δεν χρειάζεται φέτος να προσκομίσουν σε φάκελο τις αποδείξεις που μάζεψαν για να κατοχυρώσουν το αφορολόγητο όριο. Υποχρεούνται να διαφυλάξουν στα σπίτια τους τις αποδείξεις για να τις προσκομίσουν εφόσον τους ζητηθούν για έλεγχο.

17.    Οι εκπτώσεις των προσωπικών δαπανών του φορολογούμενου για ιατρικές επισκέψεις και εξετάσεις, για ασφαλιστικές εισφορές (προς τον ΟΑΕΕ ή άλλα ταμεία αυτοαπασχολουμένων) και για τόκους στεγαστικών δανείων πρώτης κατοικίας που συνήφθησαν πριν την 31η-2-2002 δεν θα γίνονται πλέον από το εισόδημα του φορολογούμενου αλλά σε ποσοστό 10% από τον φόρο που αναλογεί στο εισόδημα.

18.    Οι κωδικοί του πίνακα 7 της φορολογικής δήλωσης στους οποίους αναγράφονται οι τόκοι των στεγαστικών δανείων πρώτης κατοικίας περιορίστηκαν φέτος σε μόλις δύο: στους κωδικούς 063-064. Κι αυτό διότι από φέτος, για όλα τα στεγαστικά δάνεια πρώτης κατοικίας, ανεξαρτήτως του χρόνου σύναψής τους, ισχύει πλέον έκπτωση από τον φόρο του 10% των τόκων που αναλογούν σε επιφάνεια κατοικίας μέχρι 120 τ.μ. και σε ποσό δανείου μέχρι 200.000 ευρώ.

19.    Καταργήθηκε η διάταξη που προέβλεπε την έκπτωση του 20% των δικηγορικών αμοιβών από το φόρο εισοδήματος. Για τον λόγο αυτό, έχουν απαλειφθεί από τον πίνακα 7 της φορολογικής δήλωσης οι κωδικοί 041-042 που αφορούσαν στη δαπάνη για την καταβολή αμοιβής δικηγόρου.

20.    Στις  ενδείξεις του πίνακα 7, στην 4η σελίδα του Ε1, όπου αναγράφονται τα ενοίκια κύριας κατοικίας, προστέθηκαν οι κωδικοί 092, 094 και 096 που πρέπει να συμπληρωθούν μόνο από όσους φιλοξενούνται στα σπίτια που διαμένουν.

21.    Οι προσωπικές δαπάνες του φορολογούμενου για ενοίκια, δίδακτρα φροντιστηρίων, νοσήλια, ασφάλιστρα ζωής, δωρεές και διατροφή εκπίπτουν πλέον από τον φόρο κατά ποσοστό 10% αντί 20% που προέβλεπε πέρυσι η νομοθεσία.

22.    Περικόπηκε σημαντικά η μείωση φόρου που προκύπτει για τους φορολογούμενους με αναπηρία 67% και άνω, τους τυφλούς, τους νεφροπαθείς και τα θύματα πολέμου, λόγω έκπτωσης δαπανών χωρίς δικαιολογητικά από το εισόδημα. Το συνολικό ποσό των δαπανών που εκπίπτει περιορίζεται από τα 2.400 στα 2.000 ευρώ και δεν αφαιρείται πλέον από το εισόδημα αλλά προσαυξάνει το αφορολόγητο όριο.

23.    Ο συμπληρωματικός φόρος που επιβάλλεται με συντελεστές 1,5% και 3% στα εισοδήματα από ακίνητα δεν θα περιορίζεται πλέον στο ύψος του κύριου φόρου εισοδήματος. Επιπλέον ο φόρος αυτός θα επιβάλλεται με συντελεστή αυξημένο από 1,5% σε 3% σε μισθώματα που προέρχονται από επαγγελματικές ή εμπορικές μισθώσεις.

24.    Καταργήθηκε η απαλλαγή από το φόρο εισοδήματος που ίσχυε για τα καθαρά κέρδη μέχρι 30.000 ευρώ που αποκτούν νέοι επιτηδευματίες ηλικίας κάτω των 35 ετών για τα 3 πρώτα χρόνια από την έναρξη λειτουργίας των επιχειρήσεών τους. Για τον λόγο αυτό, από τον πίνακα 2 της φετινής δήλωσης απαλείφθηκε η ένδειξη δίπλα από την οποία ο φορολογούμενος δήλωνε εάν κατά το προηγούμενο έτος ήταν νέος επιτηδευματίας ηλικίας κάτω των 35 ετών και τα καθαρά του κέρδη ήταν χαμηλότερα των 30.000 ευρώ.

25.    Το όριο καταβλητέου φόρου εισοδήματος μέχρι το οποίο προβλέπεται υποχρεωτική εφάπαξ εξόφληση, μετά την εκκαθάριση της δήλωσης, αυξήθηκε από τις 250 στις 300 ευρώ.

26.    Στον πίνακα 6, που βρίσκεται στην 3η σελίδα της νέας φορολογικής δήλωσης, προστέθηκαν οι κωδικοί 657-658 στους οποίους οι φορολογούμενοι θα αναγράψουν τα εισοδήματα που εξαιρούνται από την ειδική εισφορά αλληλεγγύης, δηλαδή την αποζημίωση λόγω απόλυσης ή λόγω εθελουσίας εξόδου καθώς και το εφάπαξ.

27.    Στον πίνακα 7 της δήλωσης προστέθηκαν νέοι κωδικοί 075-076 , όπου δηλώνονται οι δωρεές χρηματικών ποσών στο «λογαριασμό αλληλοβοηθείας για την απόσβεση του Δημοσίου χρέους». Οι δωρεές αυτές προβλέπεται ότι εκπίπτουν από το εισόδημα

28.    Στον πίνακα 7 της δήλωσης, προστέθηκαν νέοι κωδικοί 077-078 στους οποίους πρέπει να δηλωθούν τα μισθώματα επιχειρήσεων τριτογενούς τομέα της περιοχής «Γεράνι» του ιστορικού κέντρου της Αθήνας προκειμένου να εκπέσει από αυτά έως το80% των δαπανών αποκατάστασης.

29.    Προστέθηκαν στον πίνακα 7 νέοι κωδικοί 033 έως 036 που συμπληρώνονται από τους φορολογούμενους οι οποίοι επένδυσαν το 2011 στην παραγωγή κινηματογραφικών έργων μεγάλου μήκους. Οι φορολογούμενοι αυτοί δικαιούνται απαλλαγής από το φόρο εισοδήματος για ποσά από20% έως και 40% των ποσών που επένδυσαν.

30.    Στον πίνακα 9, όπου αναγράφονται τα στοιχεία των προστατευόμενων τέκνων και των λοιπών προσώπων που συνοικούν με τον φορολογούμενο και τον βαρύνουν, πρέπει να δηλωθούν και οι Α.Φ.Μ. των προσώπων αυτών, εφόσον υπάρχουν